|
TIẾNG DÂN
Một quyết định khó hiểu
Nguyễn Đắc Kiên
Chiều 13/7, UBND TP.HCM bất ngờ ban hành văn bản số 2337 yêu cầu các
doanh nghiệp sản xuất muốn tiếp tục hoạt động thì phải đảm bảo hoặc là
“3 tại chỗ”, tức: sản xuất tại chỗ – ăn tại chỗ – nghỉ ngơi tại chỗ’;
hoặc là “1 cung đường – 2 địa điểm”, tức: chỉ duy nhất 1 cung đường vận
chuyển tập trung công nhân từ nơi sản xuất đến nơi ở của công nhân. Nếu
không đảm bảo một trong hai điều kiện trên, doanh nghiệp phải dừng hoạt
động từ 0h ngày 15/7/2021. Tôi
suy nghĩ mấy ngày nay vẫn không hiểu được lý lẽ của quyết định tạm gọi
là “3 tại chỗ – 1 cung đường” này. Tôi
băn khoăn không biết khi đưa ra quyết định này, những người có trách
nhiệm đã tính toán dựa trên cơ sở nào? Dự tính áp dụng trong thời gian
bao lâu? Đã tính hết khả năng thực thi và những hệ quả mà các doanh
nghiệp phải gánh chịu hay chưa?
Nhưng ngay ngày hôm nay tôi đã có thể có phần nào câu trả lời. Phản
ánh trên báo Thanh Niên ngày 15/7, hàng loạt chủ doanh nghiệp đã phản
ứng với quyết định này bằng những lời ta thán như: “bất khả thi”, “trở
tay không kịp”, “ngã ngửa với quyết định”, “bế tắc không thể làm gì” v.v
và v.v. Một bài báo chỉ chừng hơn 2.000 chữ thôi, nhưng ta có thể bắt
gặp hàng loạt những lời than như vậy (1). Và
ngay trong chiều 15/7, báo cáo sơ kết 7 ngày thực hiện Chỉ thị 16 của
thành phố đã cho thấy con số cụ thể: “hiện thành phố có 216 doanh nghiệp
đăng ký vừa cách ly, vừa sản xuất, trong đó, 205 doanh nghiệp đang triển
khai” (2). Với
1.500 doanh nghiệp đang hoạt động tại 17 KCX-KCN và khu công nghệ cao
của thành phố, thì nếu tôi tính không nhầm, sau quyết định “3 tại chỗ –
1 cung đường” đã có đến 86% doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn TP buộc
phải đóng cửa dừng sản xuất? Với
những doanh nghiệp gồng mình thực hiện “3 tại chỗ – 1 cung đường” thì
sao? Báo
Sài Gòn Giải Phóng dẫn lời ông Trần Thiên Long, Tổng thư ký Hiệp hội DN
KCN TP.HCM (HBA), cho biết một doanh nghiệp hội viên của HBA dưới 1.000
lao động, có nhà máy ở TP.HCM và Bắc Ninh, sau 2 tuần đã phải chi gần 10
tỷ đồng cho phương án này (3). Vậy
với doanh nghiệp hàng chục nghìn lao động thì chi phí sẽ lên tới con số
nào? Đó là chưa kể, doanh nghiệp còn chưa biết quy định này sẽ áp dụng
trong bao lâu nữa? Đáng
nói hơn, cũng tờ Sài Gòn Giải Phóng còn nêu trường hợp Công ty CP thiết
bị nhà bếp Vina dù đã chuẩn bị sẵn sàng “3 tại chỗ” vẫn phải dừng sản
xuất, vì “nhiều đơn vị cung ứng nguyên liệu cho công ty phải dừng sản
xuất theo quy định phòng, chống dịch, công ty đứt nguồn cung nguyên
liệu.”
Trường hợp buộc phải dừng sản xuất của Thiết bị nhà bếp Vina có thể hé
lộ một bức tranh rộng lớn hơn. Việc hàng loạt doanh nghiệp sản xuất tại
TP.HCM phải dừng hoạt động từ ngày 15/7 có thể tạo ra một sự đứt gãy sản
xuất dây chuyền cho không chỉ các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố mà
có thể là cả khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam. Bây
giờ, quay trở lại với điều kiện bắt buộc “3 tại chỗ- 1 cung đường”, quả
thật, tôi không thấy cơ sở nào để khẳng định việc áp dụng quy định này
sẽ hạn chế tốt hơn sự lây lan dịch bệnh trong các KCN, KCX ở trong “điều
kiện hiện nay”. Thậm chí, với việc các doanh nghiệp vội vã tổ chức nơi
ăn ở, sinh hoạt tập trung cho công nhân, thì nó có thể có nguy cơ gây ra
tác dụng ngược, giống như với quy định cách ly tập trung F1 trước đây.
“Điều kiện hiện nay” tôi nói ở trên là điều kiện TP.HCM đang áp dụng Chỉ
thị 16, người cách ly người, nhà cách lý nhà, tức là, về nguyên tắc công
nhân dù đi xe cá nhân hay xe đưa rước cũng chỉ có một cung đường, từ nhà
đến công xưởng và hết, vậy thành phố còn yêu cầu “3 tại chỗ” và “1 cung
đường – 2 địa điểm” để làm gì? Đó chẳng phải là một yêu cầu thừa thãi vô
lý hay sao?
Chính quyền thành phố luôn nhấn mạnh “mục tiêu kép” trong chống dịch.
Tôi hiểu, “mục tiêu kép” trong việc thành phố áp dụng Chỉ thị 16 hai
tuần qua là: (1) Truy vết, khoanh vùng và hạn chế lây lan dịch bệnh; (2)
Đảm bảo ưu tiên duy trì hoạt động sản xuất. Khi tất cả người dân thực
hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, về nguyên tắc di chuyển hàng ngày trong
thành phố ngoài lực lượng chức năng chống dịch sẽ chỉ còn có lao động
tại các KCN, KCX và lực lượng vận chuyển, cung cấp hàng hóa thiết yếu
hàng ngày. Nay, với quyết định “3 tại chỗ – 1 cung đường” chẳng phải
thành phố tự phủ định nguyên tắc “mục tiêu kép” trong chống dịch của
mình sao? Nếu
nói rằng, quyết định “3 tại chỗ – 1 cung đường” là để áp dụng lâu dài
trong điều kiện thành phố sẽ gỡ bỏ giãn cách thì lại càng khó thuyết
phục. Như tôi đề cập ở trên, doanh nghiệp sẽ khó có thể duy trì lâu dài
việc đảm bảo chi phí ăn ở cho lượng lớn công nhân. Mặt khác, trong tình
hình dịch bệnh hiện nay, cũng như với các diễn biến đang diễn ra trên
thế giới, một phương án khả dĩ với thành phố là nhanh chóng tìm cách
khơi thông dòng luân chuyển hàng hóa thiết yếu để có thể duy trì trạng
thái giãn cách lâu dài mà không ảnh hưởng qúa nhiều đến đời sống, sinh
hoạt của người dân (4). Trong khi đó tiếp tục ưu tiên duy trì hoạt động
sản xuất và mở cửa dần dần từng bước cho các hoạt động kinh doanh, dịch
vụ không thiết yếu khác.
_____
Note: Nói riêng về cách gọi “3 tại chỗ” và “1 cung đường – 2 địa điểm”,
tôi cho rằng đây là những cách gọi tên mang tính hô khẩu hiệu mang hơi
hướm của các hoạt động phong trào, hoàn toàn không thích hợp cho công
việc quản trị một thành phố. (2) https://zingnews.vn/so-ca-nhiem-ncov-dot-dich-thu-4-o-tphcm-vuot-20000-post1239164.html (3) https://www.sggp.org.vn/nhieu-doanh-nghiep-san-xuat-tai-tphcm-no-luc-bao-dam-3-tai-cho-746216.html (4) https://buucablog.wordpress.com/2021/07/11/5-nhom-cong-viec-chong-dich-cua-tp-hcm/ |